پزشکیان در نیویورک چه خواهد کرد؟/ از مساله فلسطین تا بحران هسته ای؛ مسعود راه احمدی نژاد را ادامه می دهد یا راه روحانی را؟

به گزارش خبر ساز، قرار است رئیس جمهور پزشکیان، تا ساعاتی دیگر راهی نیویورک شود تا در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کند.

سخنرانی روسای جمهور ایران در نیویورک و نشست سالانه سازمان ملل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و همواره مورد توجه رسانه ها قرار می گیرد. این مساله از زمان سخنرانی های جنجالی محمود احمدی نژاد شروع شد.

بعد از روی کار آمدن حسن روحانی، شرایط سیاسی کشور تغییر کرد اما همچنان سخنرانی های نیویورک مورد توجه قرار می گرفتند. روحانی سعی می کرد از نشست سالانه برای فراهم کردن شرایط گفتگوهای هسته ای با غرب استفاده کند و همین مساله باعث شده بود این سخنرانی ها مورد اعتناء واقع شوند.

با وجود اهمیت همیشگی سخنرانی رئیس جمهور ایران در نیویورک، باید اعتراف کرد که این اهمیت در مورد مسعود پزشکیان مضاعف است. رسانه ها منتظرند ببینند که پزشکیان چه دیدگاهی در رابطه با مسائل بین المللی دارد. مدت زیادی نیست که مسعود پزشکیان به جای شهید رئیسی ساکن موقت پاستور شده است. او با وعده گشایش خارجی، حل اختلافات با غرب و به خصوص ورود سرمایه خارجی به کشور به قدرت رسید.

بنابراین، طرفداران پزشکیان امید زیادی به فعالیت های دیپلماتیک او دارند. با این حال، مسعود پزشکیان تا این لحظه فعالیت دیپلماتیک زیادی نداشته است. او بعد از انتخاب عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه، تنها یک سفر خارجی به عراق داشته است. به همین دلیل، همه منتظر سفر او به نیویورک هستند تا نخستین گام جدی دیپلماتیک او را بشناسند.

ناظران و تحلیلگران معتقدند سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و او می تواند چارچوب دیپلماسی دولت و اولویت های سیاسی اش را تبیین کند. این امر می تواند از ابهام کشورهای غربی که اصولا شناختی از پزشکیان ندارند، بکاهد و آنها را با آینده دیپلماسی ایران در 4 سال آتی آشنا کند.

اما اولویت پزشکیان در سخنرانی نیویورک چه خواهد بود و او بر چه نکاتی تاکید خواهد کرد؟

پزشکیان در نیویورک؛ تداوم راه روحانی یا احمدی نژاد؟

بسیاری امیدوارند پزشکیان راه حسن روحانی را ادامه دهد. روحانی از نشست های سالانه سازمان ملل کمال بهره را می برد و پیام هایی دوستانه به غربی ها می داد تا شرایط مذاکرات هسته ای را مساعد کند. مسعود پزشکیان در نخستین نشست خبری اش در تهران پیامی نسبتا مثبت به غربی ها داد. او گفت: «پیام صریح ما برای دولتمردان آمریکا این است که به حقوق مردم ما احترام بگذارند و برای کشور ما توطئه نچینند... ما نه در فکر کشورگشایی و نه در فکر صدور انقلابمان به جایی هستیم... اگر دست از سر ما بردارند، رفتار و زندگی ما برای خیلی از جاها الگو است اما آنها افراد خوب و دانشمندان ما را ترور می کنند.»

این پیام بسیاری را امیدوار کرده که پزشکیان راه روحانی را ادامه داده و در سخنرانی سالانه اش بر صلح طلبی ایرانی ها و آغوش باز دولت برای مذاکرات جدید با آمریکا و اروپا تاکید کند.

با این حال، برخی نشانه ها وجود دارد که این نگاه خوشبینانه را نقض می کند. پزشکیان از روز اولِ ورود به پاستور با چالش های امنیتی و دیپلماتیک سخت روبه رو شد. تنها یک روز بعد از تحلیف رئیس جمهور، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، توسط اسرائیل در خاک ایران ترور شد. منطقه وضعیت جنگی گرفت و پزشکیان با چالشی غیر قابل پیش بینی مواجه شد.

از زمان ترور اسماعیل هنیه تا این لحظه، دولت چهاردهم همواره با وضعیت های سخت دیپلماتیک مواجه بوده است. جنگ غزه به اوج خود رسیده و همزمان به جبهه شمالی نیز گسترش یافته است. حزب الله با صهیونیست ها درگیر است و ممکن است جنگ لبنان و اسرائیل وارد فاز زمینی هم بشود. در این وضعیت، بسیاری منتظر موضع گیری مقامات ایران در قبال جنگ اسرائیل و مقاومت هستند.

وضعیت سخت در غزه و لبنان در حال حاضر به اولویت اول دولت ایران تبدیل شده است. بنابراین، به نظر می رسد نشست سالانه سازمان ملل نه محلی برای ارسال پیام آغوش باز دولت به روی غربی ها بلکه ارسال پیام مقاومت و حمایت از فلسطین و لبنان و انتقاد از اسرائیل خواهد بود. مسعود پزشکیان بارها در سخنرانی هایش نشان داده که حاضر نیست از موضع ضد اسرائیلی نظام کوتاه بیاید و در مواضع مختلف به انتقاد از غرب پرداخته که چرا از اسرائیلی ها حمایت می کنند. بنابراین، احتمالا سخنرانی پزشکیان در نیویورک بیشتر شبیه سخنرانی های احمدی نژاد خواهد بود تا روحانی.

به احتمال زیاد، مسعود پزشکیان بیشتر وقت خود را به انتقاد از اسرائیل و غرب اختصاص دهد و کمتر به موضوع رفع تحریم ها، مسائل هسته ای و مذاکره با غرب بپردازد.

فعالیت های احتمالی پزشکیان در نیویورک

البته نباید گمان کرد که تمام تمرکز رئیس جمهور بر مساله هسته ای خواهد بود. احتمالا پزشکیان در دیدارهایش با مقامات کشورهای دیگر، سخنرانی در دانشگاه ها یا مجامع و به خصوص دیدار با ایرانیان ساکن آمریکا بر مسائلی غیر از مساله فلسطین و اسرائیل تاکید کند. رئیس جمهور بارها گفته قصد دارد از طریق صحبت با ایرانیان ساکن کشورهای خارجی، آنها را راضی به بازگشت به ایران و سرمایه گذاری در کشور کند. احتمالا این سیاست از سفر نیویورک آغاز شود و در سفرهای آتی نیز ادامه یابد. همچنین، احتمال دیدار پزشکیان با برخی مقامات کشورهای اروپایی زیاد است. شکی نیست که رئیس جمهور در این دیدارها بر از سرگیری مذاکرات تاکید خواهد کرد و مقامات غربی را نسبت به آینده امیدوار خواهد نمود.

با این حال، شواهد گویای این است که مساله فلسطین و اسرائیل بر سفر آتی رئیس جمهور به نیویورک سایه خواهد انداخت و بیشترین تمرکز پزشکیان و تیم همراهش بر مساله حمایت از مقاومت و محکوم کردن اسرائیل خواهد بود.